Met een groep van tien mensen heeft de Vrije Bond samen met ASB-Tilburg een flyeractie gehouden aan het station van ’s Hertogenbosch. De ochtenddienst is met 2 uur gekort en de tussendiensten zijn geheel geschrapt. Hierdoor is de werkdruk voor de schoonmakers te hoog geworden. Deze maatregel is zonder overleg én zonder aankondiging van de ene dag op de andere dag ingevoerd.
Des ondanks het gure weer waren we binnen twee uur door onze vijftienhonderd flyers heen. Mensen reageerden over het algemeen positief en noemde zich solidair met de acties van de schoonmakers. Uit de reacties konden we opmaken dat de acties van de schoonmakers breed gesteund worden bij de treinreizigers.
Het is ook onaanvaardbaar dat de NS en alle andere opdrachtgevers bij aanbestedingen van het schoonmaakwerk bijna altijd kiezen voor het goedkoopste bod. De concurrentie is moordend in de schoonmaaksector door grote bedrijven als ICS en CSU die de sector verzieken door systematisch hun schoonmakers doodnormale rechten en verworvenheden te ontzeggen. Dit soort bedrijven vragen te lage prijzen voor het schoonmaakwerk, en de schoonmakers moeten ervoor opdraaien. De directeuren en bestuurders zullen wel een goed loon voor zichzelf regelen. Maar de schoonmakers worden leeg geknepen: in minder tijd moeten ze hetzelfde werk doen
Tijdens de landelijke acties van de schoonmakersvakbond, wilden wij onze solidariteit met de schoonmakers van station Den Bosch en met alle andere schoonmakers in strijd uitdrukken. De reizigers en het personeel moeten op de hoogte zijn waarom het station niet schoon gehouden kan worden. De NS moet weten dat zij ook een verantwoordelijkheid hebben als opdrachtgevers en dat dit soort acties wel vaker verwacht kunnen worden als zij die verantwoordelijkheid niet neemt.
En ICS schrijft op haar website: ‘Wij hechten eraan een hoge mate van dienstverlening aan te kunnen bieden. Dit kan alleen omdat wij werken met vast en goed opgeleid personeel. Door ons continu te focussen op kwaliteit, persoonlijk contact en korte communicatielijnen centraal stellen en gebruikmakend van de laatste innovaties op schoonmaakgebied.’ (http://www.icsgroep.nl/). Het wordt dan maar eens hoog tijd dat ze dat motto omzetten in daden!
Kameraden,
Zelfstandige strijd van schoonmakers uitgesloten!
De vakbond heeft de regie stevig in handen!
De ASB heeft samen met de Vrije Bond in Bosch actie gevoerd om haar steun te betuigen met de ‘strijd’ van de schoonmakers. Verder hebben zowel de ASB als de KSU in Utrecht bijeenkomsten georganiseerd in het kader van de strijd van de schoonmakers. Tenslotte is er op de site van de KSU is een artikel verschenen met als titel “acties leraren: gelijk hebben zeâ€
Ik ben het er helemaal mee eens dat zowel de schoonmakers als de leraren op moeten komen voor hun levensomstandigheden. Ze maken deel uit van dezelfde klasse en hun verzet tegen de aanvallen van de staat kan een uitdrukking zijn van en een aanmoediging voor verzet van de hele arbeidersklasse. En zeker is dat de schoonmakers op een manier worden uitgebuit die tegen ‘onmenselijke’ af is. Maar of ze nu meer of minder onmenselijk uitgebuit worden: dat is voor ons geen criterium om de ‘acties’ te steunen.
De essentiële vraag die zich hier stelt is: wie trekt er in werkelijkheid aan de touwtjes, en bestaat er een mogelijkheid voor de schoonmakers of de leraren om zich daarvan los te maken en zelf de richting van de strijd te bepalen?
In een poging hier een beetje meer duidelijkheid in te scheppen, haal ik hier een gedeelte aan van een interview van Klasse van 26 maart 2008 met Hans Salavila van ‘Rebelact’ uit Amsterdam, dat gaat over de acties van de schoonmakers van drie jaar geleden.
Klasse: Het succesverhaal is duidelijk, en het is opmerkelijk en eventueel veelbelovend dat er een project begonnen is om schoonmakers te ‘organiseren’ dat ook expliciet bedoeld lijkt om betere banden te smeden tussen politieke activisten en vakbeweging. De vakbeweging kan immers wel meer activisme gebruiken, en de activisten meer aandacht voor de problematiek van arbeid en kapitaal. Maar sommige sociale beweging staan desondanks nog sceptisch tegenover de pogingen van vakbonden om zelforganisatie te bevorderen en met sociale bewegingen samen te werken. Wij vroegen Hans Salavila, oprichter van Rebelact, een groep actievoerders die op inventieve manier protest vorm wil geven. Hij zag de presentatie van de campagne in het Amsterdamse Broeinest en werd geraakt door het enthousiaste perspectief dat daar geschetst werd voor een brede campagne voor en door schoonmakers. Vanaf het begin heeft hij daarom met zijn groep bijgedragen aan de campagne.
HS: Te vaak werden zaken buiten ons om besloten en kregen we het niet of pas achteraf te horen. Misschien hebben we daar ook niet genoeg op aangedrongen, maar in ieder geval waren er een paar mensen die de strategie uitgezet hadden en de details bepaalden, en dan mochten wij langskomen om de acties op te luisteren. Anders dan ons voorgespiegeld was, is de intensiteit van de acties al snel weer teruggeschroefd ten bate van de onderhandelingen. En binnen de kortste keer was er een akkoord, waarbij de belangrijkste eis (10 euro bruto per uur) ingewilligd was. Toen waren verdere acties helemaal afgeblazen. Er werd nog een soort overwinningsbijeenkomst in de Balie georganiseerd waar we niet bij betrokken waren, en dat was het.
HS: “Weet je, eigenlijk zijn we er te naïef ingestapt. Als je in zee gaat met zo’n grote organisatie als de FNV kun je ook verwachten dat ze grote invloed hebben op hoe zo’n campagne verloopt. Een volgende keer zou ik mogelijk opnieuw mee willen doen, want voorbij alle voetangels biedt dit bijzondere samenwerkingsverband namelijk ook heel sterke mogelijkheden om omstandigheden van mensen die in de knel zitten concreet te verbeteren. Om echt resultaten binnen te halen. Alleen zou ik ’n volgende keer er wel voor zorgen dat veel duidelijker van tevoren afgesproken wordt wat nu het exacte doel en de strategie wordt, dat beslissingsmomenten beter naar ons gecommuniceerd worden, dat cruciale beslissingen gezamenlijk genomen worden en dat duidelijk is wie welke verantwoordelijkheden heeftâ€.
Klasse!: Dus alleen maar negatieve ervaringen?
HS: Nee hoor, per slot van rekening hebben we toch veel bereikt. Het voornaamste is natuurlijk die loonsverhoging voor de schoonmakers, die hebben dat heel hard nodig. Een aantal van hen is ook echt gegroeid binnen deze campagne. Vergeet ook niet dat het overgrote deel van die 150.000 schoonmakers uit migranten bestaat en dan hun positie in ieder geval ’n stuk is verbeterd. Verder heeft FNV Bondgenoten -mede door de gemeenschappelijke acties- een flinke ledenwinst van honderden leden kunnen boeken en ze hebben er ’n mooi verhaal bijgekregen over een betrekkelijk snelle overwinning. Maar hoe je het ook draait of keert: het is heel anders gegaan dan de bij de start gesuggereerde ‘grassroots’ coalitie en campagne. Vanuit dà t oogpunt hebben activisten er nog te weinig aan gehad.
In hetzelfde artikel vroeg Klasse zich af of “organizing een noodzakelijke innovatie van vakbondstrategieën is om flexibele en vaak rechteloze arbeiders (veelal migranten) te organiseren†(….) “Het gaat dan met name om de vraag of de beloftes wel worden ingelost van brede coalities, een benadering van onderop die uiteindelijk tot zelforganisatie leidt …â€
Het mag duidelijk zijn dat ten aanzien van de schoonmakers de vakbond (met of zonder organising) de touwtjes stevig in handen had. Aan het begin van de strijd mochten de schoonmakers meebeslissen: ‘parlementje spelen’. En toen er een eind gemaakt moest worden aan de ‘strijd’ bestond er opeens geen ‘schoonmakersparlement’ meer, dat daarover besliste. Wat een overwinning hebben de schoonmakers uiteindelijk behaald als je bedenkt dat ze voor twee jaar een loonsverhoging kregen van 3,5% (tegenover een inflatie van meer dan 2,5% per jaar) en ‘meer respect’.
De zogeheten loonsverhoging was al helemaal niks, maar wat dat ‘meer respect’ inhoudt, hebben we het afgelopen jaren kunnen zien. Iedereen herinnert zich ongetwijfeld de strijd van de werkers bij Viva! Zorggroep in Velsen-Haarlem die maandenlang strijd hebben gevoerd tegen de respectloze manier waarop ze, ondanks de ‘steun’ van de vakbond, de SP, Groenlinks, en noem ze maar op, uiteindelijk toch 25% van hun inkomens hebben moeten inleveren. Vervolgens hebben de schoonmakers bij het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis in Amsterdam in mei en bij de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Sociale Zaken (vijf weken lang) in november afgelopen jaar alle zeilen bij moeten zetten om zich teweer te stellen tegen de opdrijving van het werktempo en niet opnieuw op een ‘respectloze’ manier in de hoek gezet te worden.
Het mag duidelijk zijn dat er noch op het vlak van het inkomen, noch op het vlak van het ‘respect’ enige winst geboekt is door de schoonmakers. En of je nu een activiteit hebt die gecontroleerd wordt door een ‘nieuwe’ vakbond (van de leraren) of door ‘organisers’ van de oude vakbond, beiden bieden geen enkele kans uit te groeien tot de zelfstandige strijd, die wij, communisten, anarchisten, anarcho-syndicalisten voorstaan. De enige die winst heeft geboekt is de vakbond, die er een flink aantal nieuwe leden bij heeft gekregen.
Tot slot: kunnen wij solidair zijn met een activiteit van “a tot z†gecontroleerd wordt door de vakbond en die geen enkele perspectief biedt om uit dat keurslijf te breken? Het lijkt me van niet. Zelfs het feit dat de schoonmakers tot ‘precairen’ gerekend worden, verandert daar niets aan. Alleen een strijd die de arbeiders het vooruitzicht biedt de strijd zelfstandig te voeren en waarin ze in algemene vergaderingen zelf bepalen hoe en op welke manier de strijd gevoerd wordt, kan op onze volle steun en solidariteit rekenen.
arjan de goede
dus schrijven we maar een lap tekst en blijven we langs de zijlijn staan?
grow up.
Als er tendensen ontstaan die buiten de kaders van de vakbond kijken dan moeten we er juist zijn. Aangezien we geen glazen bol hebben betekent dat dat we er, wanneer mogelijk, altijd moeten zijn.
bovendien is het grootste gewin van de vorige en deze schoonmakersacties het feit dat die schoonmakers hun eigen kracht hebben gezien, en indien ze niet meer respect van anderen hebben gekregen in ieder geval voor zichzelf meer respect hebben gekregen.